Bệnh Giun Tim ở Chó

Bệnh giun tim là một loại bệnh ký sinh do giun sán. Nó xuất hiện ở nhiều loài vật nuôi, trong đó có chó. Giun tim là loại giun nhỏ, chúng vào cơ thể vật nuôi qua trung gian là loại muỗi Aedes, Anophel và Culex spp. Chó bị nhiễm giun tim nặng, tim sẽ bị giãn nở, tắc nghẽn tâm thất, phổi nổi nhiều khối u, gan bị viêm cấp tính, có thể dẫn tới tử vong. Bài này giới thiệu một số kiến thức về giun tim và cách phòng trị bệnh giun tim cho chó nuôi

Giun trưởng thành có kích thước khoảng  25 – 30cm. Thời gian kể từ khi xâm nhiễm vào chó mèo tới khi trưởng thành có khả năng gây bệnh và sinh sản ra các ấu trùng L1 ở chó là 6 -7 tháng ở mèo là 8 tháng.

Bệnh nghiêm trọng bởi một chó mắc bệnh có thể chứa hàng trăm con giun trong mạch máu và tim. Giun trưởng thành sống trong cơ thể chó khoảng trên 5 -7 năm. Khoảng từ 30 – 80% đàn chó bị nhiễm với ấu trùng của giun tim.

Ấu trùng L1 có thể sống trong cơ thể chó trên 2 năm. Các ấu trùng này không có khả năng sinh sản hoặc phát triển tiếp nếu chúng không sống trong cơ thể muỗi (muỗi không hút chúng vào trong cơ thể)

Tiến trình vòng đời

Một chu trình vòng đời của giun tim cần ít nhất 2 ký chủ là chó và muỗi

1.     Muỗi sẽ mang ấu trùng sau khi nó hút máu từ các chó mèo mang bệnh. Trong máu này chứa các microfilariae tức L1 có dạng như 1 con giun nhỏ.

2.     Ấu trùng L1 (microfilariae) sẽ phát triển thành ấu trùng gây nhiễm bên trong muỗi và chúng sẽ di hành tới miệng và vòi hút của muỗi nằm chờ ở đó.

3.     Muỗi có chứa L2 này tiếp tục đi hút máu ở các chó mèo khỏe mạnh khác và ấu trùng theo vòi hút vào trong dưới da. 

4.     Dưới bề mặt da của chó mèo và trong cơ, ấu trùng L2 tiếp tục phát triển thành dạng thành thục(L3) sau 6 -8 tuần đạt chiều dài khoảng 25 cm sau đó chúng tiếp tục di hành vào phổi phải và động mạch phổi tại đây chúng tiếp tục phát triển thành dạng trưởng thành (2 tháng)

5.     Dirofiliaria immitis đực và cái gặp nhau, giao phối. sau đó giun cái sẽ đẻ ra ấu trùng L1, L1 tiếp tục vào máu theo các mạch máu .

6.     Muỗi lại tiếp tục hút máu có chứa ấu trùng L1 đi truyền bệnh cho các can vật khác.

Tác hại của chúng

Ở chó giun trưởng thành có thể làm biến dạng nghiêm trọng các mạch máu dẫn máu từ tim và phổi. chúng xâm nhập vào các mạch máu nhỏ làm tắc nghẽn máu dẫn đến máu không cung cấp đủ hoặc không cung cấp được đi tới các cơ quan.

Nếu ít hơn 25 giun trên 1 chó thì gần như không thấy có biểu hiện gì ở cơ thể của chó, và chúng ta không có bất kỳ một sự can thiệp nào. Chính vì vậy nguy cơ lây lan bệnh là rất lớn bởi chúng thường xuyên thải ẩu trùng vào máu và muỗi sau khi hút máu của các chó bệnh đó sẽ mang chúng đi lây nhiễm cho các cá thể khác.

Nếu có trên 60 giun/chó ở trong tim và các mạch máu sẽ dẫn đến rất nhiều vấn đề bệnh liên quan đến tuần hoàn và đặc biệt có thể gây tác động rất lớn đến tim, gan, thận. nếu trên 100 giun các triệu chứng sẽ bao gồm:

• Khó thở
• Ho
• Khó thực hiện các hoạt động như chạy, nhảy, kéo xe, …
• Nôn
• Trụy tim
• Chết
• Yếu dần và mất dáng vẻ bình thường
• Thiếu máu (da, niêm mạc nhợt nhạt)

Triệu chứng thường thấy ở chó mắc bệnh

Hầu hết các chó mắc bệnh không phát hiện thấy bất kỳ một biểu hiện gì của bệnh. Một số chó có các biểu hiện như bỏ ăn, sút cân, uể oải. Thông thường biểu hiện thấy đầu tiên ở chó là ho. Một trong những biểu hiện đặc trưng của các rối loạn liên quan đến tim là khi thực hiện vận động chó thường rất nhanh mệt và thực hiện rất uể oải so với bình thường. ngoài ra nữa một số cá thể có hiện tượng tích dịch ở vùng bụng (bụng rất to nhưng sờ vào mềm). nhiều cá thể chết đột tử sau khi vận động do trụy tim.

Dịch tễ
Chó thường mắc bệnh nhiều ở những vùng có khí hậu ẩm ướt nơi có nhiều muỗi.

Những vùng có chó mắc bệnh từ trước

Chó dưới 6,5 tháng tuổi không ghi nhận thấy có sự hiện diện của bệnh

Chẩn đoán

- Căn cứ vào các triệu chứng lâm sàng như: báng bụng, ho, ngất đột ngột, ...

Trong các chẩn đoán hiện tại thì chẩn đoán bằng phương pháp kiểm tra máu là phương phương pháp chẩn đoán được sử dụng nhiều nhất nó được thực hiện bằng cách kiểm tra sự hiện diện ấu trùng giun có trong các mẫu máu của chó nghi bị bệnh song các chẩn đoán này có thể bị sai nếu giun trưởng thành toàn là con đực.

- Chụp X-Quang và siêu âm kiểm tra các thay đổi của tim, động mạch phổi và phổi do D. immitis. Các rối loạn thường thấy là động mạch chủ phải và van động mạch chủ to hơn bình thường.

- Chẩn đoán bằng đếm số lượng bạch cầu có trong máu và kiểm tra dịch tiết từ phổi kiểm tra ấu trùng

- Kiểm tra bằng phương pháp ELISA test

Phòng bệnh

Định kỳ mang chó đi tới bác sỹ thú y để kiểm tra sự hiện diện của ấu trùng giun tim cũng như xác định tình trạng sức khỏe.Khống chế sự tồn tại của muỗi. muỗi là ký chủ trung gian truyền bệnh nên hãy cách ly chúng với các con vật cưng của chúng ta. Việc diệt muỗi phải tiến hành thường xuyên.

Dùng Ivermectin với liều 0.6 mcg/kg cho uống mỗi tháng 1 lần theo mùa có muỗi, ở vùng nhiệt đới như nước ta có muỗi quanh năm thi phải cho uống quanh năm

Điều trị

Trị nhưng ấu trùng cảm nhiễm

Là những ấu trùng dá được muỗi truyền cho chó đang di hành trong cơ thể chó

Diethylcarvamizin thuốc nầy thường dùng sau diệt giun trưởng thành 4 tuần, thuốc có khả năng diệt ấu trùng cảm nhiễm giai đoạn 3

Ivermectin cũng là một loại thuốc tốt để diệt ấu trùng, ta có thể dùng liều 6mg/kg thể trọng.

Trị Microfilaria

Ivermectin cho uống với liều 0.05mg/kg sau vài tuần kiểm tra lại máu, nếu còn giun thì lặp lại lần nữa

Levamisole 10mg/kg  ngày 1 lần, uống trong 6- 10 ngày